Müasir kosmetika, çoxillik qadağalara və ciddi standartlara baxmayaraq, mezotelyoma kimi sağalmaz xəstəliklərin inkişafı ilə əlaqəli təhlükəli bir kanserogen olan asbestin izlərini ehtiva edə bilər.
Gent.az ın xarici mediaya istinadla xəbərinə görə, bu həqiqəti elm adamları talk əsaslı məhsulların istifadəsi ilə əlaqəli potensial risklərə işarə edərək təsdiqləyirlər.
Asbest kosmetikaya necə daxil olur
Əvvəllər tikintidə, avtomobil sənayesində və hətta kinoda süni qar yaratmaq üçün geniş istifadə edilən asbest 1960-cı illərdə kanserogen kimi tanınıb. Tədqiqatlar göstərib ki, mezotelyoma hallarının 80 faizə qədəri asbest məruz qalması ilə əlaqələndirilir. 20-ci əsrin sonunda tətbiq edilən qlobal qadağalara baxmayaraq, problem aktual olaraq qalır.
Asbest, nəm udma və teksturasiya xüsusiyyətlərinə görə göz kölgəsi, ənlik və pudrada istifadə edilən mineral olan talk vasitəsilə təsadüfən kosmetikaya daxil ola bilər. Talk oxşar geoloji formalaşma şəraitinə görə tez-tez asbestlə bitişik olan təbii yataqlardan çıxarılır.
Müasir araşdırmaların nəticələri
2024-cü ildə Hərbi Hava Qüvvələrinin mütəxəssisləri qabaqcıl texnikadan - ötürücü elektron mikroskopiyadan istifadə edərək tərkibində talk olan səkkiz kosmetik məhsul üzərində araşdırma aparıblar. İki nümunədə aşkarlama həddində olan az miqdarda asbest aşkar edilib.
Ekspertlərin fikrincə, asbest lifləri və talk hissəcikləri strukturlarına görə fərqlənirlər, lakin oxşar kimyəvi tərkibə malikdirlər, bu da onların təbiətdə birgə yaranmasına səbəb olur. Asbestin minimal konsentrasiyasına baxmayaraq, sağlamlıq riskləri, xüsusən də uzunmüddətli məruz qalma ilə davam edir.
Özünüzü necə qorumalısınız?
Bu günə qədər asbestin qəsdən kosmetikaya əlavə edildiyinə dair heç bir sübut yoxdur. Bununla belə, elm adamları və tənzimləyicilər kosmetika istehsalında istifadə olunan xammalın keyfiyyətinə diqqətlə nəzarət edilməsinin zəruriliyində israr etməkdə davam edirlər.
İstehlakçılara kosmetik vasitələrin tərkibini diqqətlə öyrənmələri və sertifikatlaşdırılmış təhlükəsiz maddələrdən istifadə edən markalara üstünlük vermələri tövsiyə olunur. Kosmetika sənayesində araşdırma və tənzimləmə ilə bağlı yenilikləri də izləməyə dəyər.
