Günün müxtəlif vaxtlarında alma yemək orqanizmə fərqli təsir göstərir. Bu, gün ərzində baş verən bioritmlər və insulin həssaslığında dəyişikliklərlə bağlıdır.
Gent.az xarici mətbuata istinadən xəbər verir ki, mütəxəssislər yatmamışdan əvvəl alma yeməyi məsləhət görmürlər. Bunun isə müxtəlif səbəbləri var.
1. Axşam saatlarında insulinə həssaslığın azalması
İnsulin həssaslığı gün ərzində dəyişir və sirkadiyalı ritmlərlə birbaşa bağlıdır. Səhər və günortadan sonra maksimumdur, bu da orqanizmə karbohidratları səmərəli şəkildə emal etməyə imkan verir. Lakin axşam saatlarında bu həssaslıq azalır. Qaraciyər və mədəaltı vəzi daha yavaş işləməyə başlayır, bu da şəkərin işlənməsini çətinləşdirir. Bu dövrdə karbohidratlarla zəngin olan almaların istehlakı qan şəkərinin səviyyəsini artıra bilər, çünki orqanizm onu udmaqda daha az effektivdir.
2. Gecələr metabolik proseslərin ləngiməsi
Gecələr bədəndəki metabolik proseslər yavaşlayır: əzələlər və yağ toxuması "yuxuya gedir" və maddələr mübadiləsi daha az aktivləşir. Qaraciyər və mədəaltı vəzi də fəaliyyətini azaldır. Bu o deməkdir ki, yatmazdan əvvəl alma ilə alınan karbohidratlar gün ərzində olduğu kimi tez işlənməyəcək. Bədəndə daha uzun müddət qala bilərlər, bu da əlavə kalori və yağ saxlama riskinə səbəb olur.
3. Gecələr maksimum insulin müqaviməti
Bədənin insulinə həssaslığı günorta saatlarında maksimuma çatır və gecə 40-50% azalır. Bu, axşam karbohidrat istehlakını daha az təsirli edir, çünki yağ və əzələ hüceyrələri insulinə daha az reaksiya verir. Bu dövrdə alma yemək meyvədən alınan enerjinin dərhal istifadə edilməməsi, əksinə, yağ ehtiyatı olaraq yığılması ilə nəticələnə bilər.
4. Sirkadiyalı ritmlərin pozulması
Bədənimiz sirkadiyalı ritmlərə ciddi şəkildə uyğun işləyir: maddələr mübadiləsi və digər proseslərin aktivliyi gün ərzində daha yüksək olur, axşam isə azalır. Qaranlıqda yemək bu tarazlığı pozur. Ən çox kalori səhər və günortadan sonra, orqanizm onları emal etməyə ən çox hazır olduqda istehlak edilməlidir. Gecə yeyilən alma, karbohidratları emal etməkdənsə, "yuxuya hazırlaşan" bədənin həddindən artıq yüklənməsinə səbəb ola bilər.
5. Melatonin səviyyəsinin azalması və yuxunun pozulması
Axşam saatlarında alma yemək yuxunun keyfiyyətinə təsir edə bilər. Almaların tərkibindəki karbohidratlar yuxuya getməyə cavabdeh olan hormon olan melatoninin səviyyəsini azaldan insulinin ifrazını stimullaşdırır. Nəticədə, yuxunuz keyfiyyətsizləşə bilər ki, bu da uzun müddətdə maddələr mübadiləsinizə və insulinə həssaslığınıza mənfi təsir göstərə bilər. Yuxunun olmaması qan şəkəri səviyyəsinin tənzimlənməsinin azalmasına və bədənin ümumi sağlamlığının pisləşməsinə səbəb olur.